Özet

Bu çalışma, petrol fiyatlarındaki dalgalanmaların ekonomik büyüme üzerindeki asimetrik etkilerini stratejik bir perspektifle analiz etmeyi amaçlamaktadır. Petrol fiyatlarındaki değişimler, küresel ekonomiler için kritik bir öneme sahip olup makroekonomik dinamikleri derinden şekillendirmektedir. Çalışmada, bu etkiler Keynesyen ve neoklasik teoriler ile Kaynak Laneti ve Enerji Dönüşümü teorileri çerçevesinde ele alınmıştır. Nitel ve nicel verilerin tematik analiziyle desteklenen araştırma, petrol fiyatlarındaki %10’luk bir artışın üretim maliyetlerinde %1,5, tüketici harcamalarında %0,8 ve enflasyonda %0,4’lük bir artışa yol açtığını ortaya koymuştur. Ayrıca sektörel duyarlılıklar ve asimetrik etkiler vurgulanarak, enerji yoğun sektörlerin bu dalgalanmalardan daha fazla etkilendiği tespit edilmiştir.

Çalışmanın metodolojisi, 25 OECD ülkesine ait 2000-2023 dönemi yıllık verilerini kapsayan doğrusal olmayan eşbütünleşme analizlerine (NARDL modeli) dayanmaktadır. Analizler, petrol fiyat artışlarının ekonomik büyüme üzerindeki negatif etkisinin (%-0,42), fiyat düşüşlerinin etkisinden (%-0,32) daha güçlü olduğunu göstermiştir. Bu bulgular, petrol fiyatlarındaki değişimlerin ekonomik büyüme üzerinde doğrusal olmayan ve asimetrik bir etki yarattığını kanıtlamaktadır.

Makroekonomik düzeyde ise petrol fiyatlarındaki artışlar, tüketici harcamalarını daraltmakta ve enflasyon üzerinde baskı oluşturmaktadır. Bu bulgular, literatüre petrol-ekonomi ilişkisinin çok boyutlu mekanizmalarını ortaya koyarak önemli bir katkı sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Petrol Fiyatları, Ekonomik Büyüme, Asimetrik Etkiler, Kaynak Laneti, Enerji Dönüşümü

Nasıl Atıf Yapılır

Al-Musawi, Ayat Basim Hasan ve Gümüş, Tuğbay Burçin. “Petrol Fiyatlarındaki Dalgalanmaların Ekonomik Büyüme Üzerindeki Asimetrik Etkileri”. Eklektik Sosyal Bilimler Dergisi 3, sy. 1 (Haziran 2025): 1-29.

Yazar : Ayat Basim Hasan Al-Musawi

ORCID : 0009-0007-7295-4996

Yazar : Tuğbay Burçin Gümüş

ORCID :  0000-0003-4225-2313

DOI :  10.61150/eklektik.2025030101

Yayınlanma tarihi : 27.06.2025