Özet 

Sultan Abdülaziz’in 21 Haziran-7 Ağustos 1867 tarihlerinde geniş bir heyet ile gerçekleştirdiği Avrupa gezisi Osmanlı diplomasisi için önemli bir dönüm noktasıdır. Zira bu ziyaret bir Osmanlı Sultanının ilk Avrupa gezisidir ve Osmanlı seçkinlerine devletlerinin Avrupa’da nasıl algılandığı konusunda ilk elden bilgi sağlamıştır. Aynı zamanda bu gezide Sultan Abdülaziz ve yanındakiler Avrupa’nın güçlü devletleri ile kendi gelişmişlikleri arasında 19. yüzyılın sonundaki büyük farkı yerinde gözlemlemişlerdir. Bu ziyaret 1854-1856 Kırım Savaşı ile 1876-1878 yıllarındaki 93 Harbi arasındaki dönemin tam ortasında Girit İsyanı’nın en zor zamanlarında gerçekleşmiştir. Osmanlı bürokrasisi 1815 Viyana Kongresi sonrası kurulan Avrupa düzeninde kendilerine Düvel-i Muazzama içinde yer aramaktaydılar. Bu minvalde Avrupa gezisinin ilk amacı Osmanlı’nın ancak 1856 Paris Antlaşması ile kabul ettirebildiği “büyük Avrupa devleti” kimliğinin teyidi ve buradan hareketle sınırlarının dokunulmazlığına güvence sağlanmasıdır. Osmanlı devlet adamları için Kırım Savaşı esnasında sağlanan İngiliz ve Fransız ittifakının devamı da Rus tehdidinin önünün alınması için elzemdi. Ziyaretin bir diğer amacı ise Girit İsyanı esnasında Avrupa devlet adamlarının ve kamuoyunun sempatisini kazanmaktı. Bu çalışma Sultan Abdülaziz’in 1867 Avrupa gezisinin gelişimini neden ve sonuçlarıyla incelemektedir.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı Diplomasisi, Sultan Abdülaziz, Girit İsyanı, Oryantalizm, Avrupa Uyumu

Nasıl Atıf Yapılır

Yurtbilir, Mustafa Murat. “19. Yüzyıl Avrupa Diplomasisi içinde Oryantal Yer Arayışlar: Sultan Abdülaziz’in 1867 Avrupa Gezisine Bir Bakış”. Eklektik Sosyal Bilimler Dergisi 2, sy. 1 (Haziran 2024): 129-160.

Yazar : Mustafa Murat Yurtbilir

ORCID : 0000-0001-9688-0978

DOI : 10.61150/eklektik.2024020105

Yayınlanma tarihi : 28.06.2024